هانری موریک

جشنواره بین المللی خوارزمی را می توان برجسته ترین رویداد علمی کشور دانست. این مسابقه علمی یکی از ابزارهای انگیزشی برای پیشرفت علمی در ایران است و موجب کشف استعدادها و طرح های برحسته علمی و صنعتی می شود.

در سال 1366 که این جشنواره برای اولین بار زیر نظر سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران آغاز شد، شاید کمتر کسی فکر می کرد که این بذر کاشته شده در روزهای حساس دفاع مقدس، ثمرات بارزی داشته باشد. سازمان پژوهش های صنعتی که زیر نظر وزارت علوم و تحقیقات است در سال 1368 تصمیم گرفت طرح های دانش آموزی نیز در سومین دوره جشنواره خوارزمی، حضور پیدا کنند.

جهت آگاهی از تاریخچه، اهداف، سیاست ها و بخش های جشنواره خوارزمی در ادامه با دیجیاتو همراه باشید.

جشنواره خوارزمی تا دوره چهارم با حضور طرح های داخلی برگزار می شد. از سال 1370 به یک رویداد بین المللی تبدیل گشت و در آن علاوه بر طرح های داخلی و دانش آموزی طرح های خارجی نیز به رقابت گذاشته شد.

یازدهمین دوره این مسابقه علمی نیز با تغییر برگزار شد. مسئولان برگزاری مسابقات سال 1376 تصمیم گرفتند، این دوره را با حضور طرح های ایرانیان مقیم خارج در کنار دیگر طرح های ارسالی در سال های قبل برگزار کنند. اما آخرین تغییر در جشنواره بین المللی خوارزمی جدا شدن طرح های دانش آموزی از این جشنواره علمی در سال 1378 بود. در این سال اولین دوره جشنواره جوان خوارزمی ایجاد و سیزدهمین دوره جشنواره بین المللی خوارزمی بدون حضور طرح های دانش آموزی برگزار شد.

نام این جشنواره از محمد بن موسی خوارزمی ریاضیدان، فیلسوف، جغرافیدان و منجم برجسته ایرانی که در دوره عباسیان زندگی می کرده، گرفته شده است. این دانشمند ایرانی در سال 185 هجری قمری(780 میلادی) به دنیا آمده است. خوارزمی علم جبر را پایه گذاری کرد بر همین اساس به احترام او، روش ها و شیوه ها ی محاسبات در ریاضیات را الگوریتم (برگرفته از الخوارزم) نامیدند.

ارج نهادن به تلاش های پژوهشگران، مخترعان و مبتكران، ايجاد بستر مناسب براي همكاری های علمی و همچنین تعامل ميان انديشمندان داخلی و خارجی از بارزترین اهداف در برگزاری این رویداد علمی بوده است.

این هدف ها با دو سیاست اجرایی شده اند . اولین سیاست در این جشنواره، شناسايی، جذب و پرورش استعدادها در زمينه‌ های علمی و صنعتی بوده و دیگری حمایت های مادی و معنوی از برگزیدگان است. هرچند خیلی از کارشناسان اعتقاد دارند این جشنواره بیشتر به سمت طرح های علمی رفته و کمتر بر روی طرح های صنعتی تمرکز می کند.

طرح هایی که در جشنواره شرکت داده می شوند در چهار دسته تقسیم بندی می گیردند.

1- پژوهش های بنیادی (Basic Research): در این بخش پژوهش های طراحی شده برای فهم نوین از فرآیندهای تازه و اصول اساسی است. البته پژوهش های بنیادی که از مقالات چاپ شده در نشریات معتبر علمی خارجی و داخلی برخوردار باشند، امتیاز ویژه ای در بررسی های جشنواره دارند.

2- پژوهش های کاربردی (Applied Research): پزوهش هایی که برای خلق فناوری های جدید انجام می شود در این دسته قرار می گیرد. این پژوهش ها علاوه بر داشتن تاییده از مراجع معتبر، باید سفارش داشته باشند. همچنین قابل ارائه بودن یکی دیگر از فاکتور پژوهش های این دسته است.

3- پژوهش های توسعه ای (R&D): پژوهش هایی هستند که توسعه محصول یا فرآیند صنعتی را حاصل شوند. البته طرح هایی که به تولید انبوه رسیده باشند نیز در این دسته قرار می گیرند.

4- ابتکار (Innovation): هرچند که بسار واضح است ولی در یک جمله گفت بهره برداری موفق از ایده های نوین در این دسته قرار دارد.

این 4 دسته طرح پس از طی 14 مرحله به طور کامل بررسی می شوند تا از برترین ها در مراسم اصلی جشنواره تقدیر گردد. مراسم نهایی جشنواره هر ساله بهمن و اسفند با حضور صاحبان طرح های برتر، مهمانان خارجی و مقامات عالی رتبه کشوری برگزار می شود.

اهداي جوايز نقدی (ارزی ـ ريالی) به پژوهشگران، مبتكران و مخترعان برگزيده، اهدای تقديرنامه و جوايز توسط رياست محترم جمهوری، استفاده از آئين نامه نحوه پذيرش برگزيدگان جشنواره‌ ها و مسابقات علمی در دوره‌ های آموزش عالی، فراهم نمودن تسهيلات، امكانات و معرفي جهت دريافت وام به صندوق ها، ارائه تسهيلات به برگزيدگان به منظور شركت در نمايشگاه های داخل و خارج از كشور و همچنین فراهم آوردن عضويت آنان در مراكز رشد، از جمله حمایت های مادی و معنوی جشنواره بین المللی خوارزمی است.

این جشنواره حامیان داخلی و خارجی زیادی دارد. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بنیاد ملی نخبگان، سازمان صنایع هوا فضاو سازمان صنایع دفاع از حامیان برجسته داخلی این رویداد علمی کشور هستند.

همچنین سارمان همکاری های اقتصادی هشت کشور در حال توسعه، کمیسیون علوم و فناوری برای توسعه پایدار در جنوب، موسسه فرهنگی اکو، سازمان همکاری های اقتصادی، سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد، مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک، آکادمی علوم کشورهای در حال توسعه، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، سازمان توسعه صنعتی ملل متحد، مجتمع جهانی سازمان های تحقیقات صنعتی و فناوری، سازمان جهانی مالکیت فکری، مرکز منطقه ای علون و انتقال فناوری اتحادیه کشورهای منطقه ای کشورهای حاشیه اقیانوس هند و طرح کلمبو حامیان بین المللی جشنواری خوارزمی را تشکیل می دهند.

مهلت ارسال آثار به جشنواره امسال که تا پایان مهرماه تمدید شده بود پایان یافته و کار بررسی طرح های ارسالی آغاز شده است.

این جشنواره همیشه افراد با استعداد و توانمندی را کشف کرده اما معرفی ایده ها و افراد برتر به صنعت کشور، ناقص انجام می شود. در نتیجه این ایده ها به مرحله اجرای گسترده یا تولید انبوه نرسیده و در همان سطح می مانند.

نمونه ای از طرح های برتر

طراحی و ساخت كوره آزمايشگاهی مادون قرمز با نرخ گرمايشی بالا، بررسی و توليد راديوايزوتوپ پرازئوديميوم-142، ربات با چرخ توپی، سيستم پوشيدنی اندازه گيری حركت سه بعدی كمر انسان توسط تكنولوژی سنسور های پارچه ای، طراحی بال هواپيمای فوق سبك با مكانيزم ايرفويل متغير و پمپ جديد انژکتور با توان مصرفی کم برخی از طرح های جشنواره جوان خوارزمی دربخش های دانش آموزی و دانشجویی است.

برای آشنایی بیشتر با نمونه انواع طرح های برگزیده، به صورت خلاصه به برخی از آنها در زیر اشاره می کنیم:

ربات چند منظوره - رتبه اول الکترونیک در جشنواره جوان خوارزمی -محقق : عباس رحيمی-استفاده از روبات ها معمولا جهت يک يا دو منظور است. روبات چند منظوره قابليت اين را دارد که اقدامات متفاوتی مثل پرتاب اشياء ، کاوشگری ، بازی فوتبال و انجام کارهای ديگر را صورت دهد.

بريل نوت - رتبه اول کامپیوتر در جشنواره جوان خوارزمی - پژوهشگران: مصطفی و مرتضی دولتی- اين طرح جهت رفاه نسبی روشن دلان عزيز طراحی گرديده است. در بخش سخت افزاری يک صفحه کليد خاص بريل در نظر گرفته شده و همراه با يک بلندگوی کوچک در صفحه کليد ، کاربری آن را برای روشندلان آسانتر نموده است. از ويژگی های اين طرح در بخش نرم افزاری گويا بودن راهنمای برنامه ها است که کلمه به کلمه کاربر روشندل را راهنمايي می کند. اين دستگاه قابليت اتصال به پرينتر مخصوص جهت پرينت خط بريل را دارد.

تبدیل تصویر به متن قابل ویرایش- رتبه برتر کامپیوتر در جشنوار جوان خوارزمی - پژوهشگر: سهراب عاملی - اين طرح با بکارگيری ايده خلاقانه، الگوريتم های ابداعی و پياده سازی مناسب قادراست تصوير حروف فارسی را به طور خودکار (با انجام تنظيمات خاص) اسکن کند. سپس متن اسکن شده را طي چند مرحله تشخيص تبديل به متن قابل ويرايش نمايد. از ويژگی های طرح فوق تبدیل کتاب به متن بدون نياز به صرف وقت، نيروی انسانی و هزينه زیاد است.

پیشبرد مرزهای دانش در جراحی مغز و اعصاب در جهان و تلاش در ارتقای این علم در ایران، نانو اسیلاتور میکروموج اسپینترونیکی با مواد ناهمسان گرد، طراحی و ساخت سیستم انتقال نوری اس تی ام، شبیه ساز کامل متحرک هواپیمای ایران 140، مطالعه جامع بیماری جاروئک لیموترش در جنوب کشور، تولید واکسن زنده گامبرو، ژن های سازگاری نسبی جدید در انسان، نانو الکتروشیمی، نشر القایی انباشتگی مولکولی از جمله طرح های برگزیده در جشنواره بین المللی خوارزمی است.

اسامی برگزیدگان پانزدهمین دوره جشنواره جوان خوارزمی -1392